Dòng suối hát mãi tên anh
Cho đến nay, người dân tộc Hà Nhì bên cạnh bàn thờ tổ tiên, thờ Bác Hồ thì trong mỗi gia đình vẫn dành một vị trí trang trọng cho người được coi là đã khai sinh ra bản làng Hà Nhì. Anh là ngọn đuốc sáng mãi giữa ngút ngàn mây núi Tây Bắc. Người Hà Nhì dù đi đâu cũng lấy anh làm gương sáng để răn mình và răn dạy con cháu.
Một ngày mưa rét đầu đông, cuộc hành trình từ thị trấn Mường Tè, Lai Châu đến với cột mốc ngã ba biên giới ở Mường Nhé, Điện Biên của chúng tôi bị dừng lại ngay trước đồn biên phòng Mù Cả. Vậy là, hai ngày, một đêm ngủ nhờ tại đồn biên phòng đã thành cơ duyên đưa chúng tôi đến với một câu chuyện thú vị.
Lắng nghe từ chính những người con núi rừng kể về huyền tích dòng suối có tên Păng Pơi cứ hát mãi cho đến tận bây giờ một bài ca ca ngợi đức, tài của anh hùng Trần Văn Thọ. Tôi thấy thêm yêu và trân trọng cuộc sống này vì vẫn có những người chọn gian khổ mà đi, chọn đường cong mà bước. Để rồi khi cát bụi trở về với cát bụi, tên anh đã hóa tên đất tên rừng, hóa vào mỗi ngọn cỏ, cành cây khắp thôn bản người Hà Nhì. Dòng suối Păng Pơi quấn quýt quanh cuộc sống của người Hà Nhì khắp các xã từ Sín Thầu, đến Sen Thượng, Leng Su Sìn không bao giờ cạn, như nuôi mãi lòng biết ơn vô hạn của người dân tộc này đối với người bộ đội biên phòng đã có công thu phục và đưa họ trở về với cuộc sống sum vầy đoàn tụ.
Mộ đá của lòng biết ơn
Người Hà Nhì nơi biên cương thường kể cho con cháu nghe câu chuyện về anh bộ đội Trần Văn Thọ như người miền xuôi ru con bằng cổ tích. Để khi lớn lên, bắt đầu biết đi nương, đi rẫy, vào rừng lấy măng lấy củi thì người Hà Nhì đã biết kiếm đá cuội trắng dưới dòng Păng Pơi mang lên đỉnh đồi Leng Su Sìn đặt thêm vào ngôi mộ của người anh hùng vĩ đại.
Cuối thập niên 50 của thế kỷ trước, Đảng và Nhà nước kêu gọi người miền xuôi đi xây dựng vùng kinh tế mới, khuyến khích cán bộ biên phòng lên miền núi tìm dân thành lập bản làng. Trần Văn Thọ là một trong số những người đầu tiên như thế. Cụ Mứn cho biết: "Ngày gặp anh Thọ, tôi một nách 5 đứa con, đã oải cái chân vì dẫn chúng đi khắp núi này qua núi nọ. Một hôm, chồng vào rừng sâu kiếm củi, mấy mẹ con ở trên đỉnh đồi cao nghe có người lạ tìm đường lên núi thì sợ lắm. Đang loay hoay sắp đồ cho các con bỏ trốn thì thấy một chú thanh niên khá trẻ bước tới. Chú này ăn mặc lịch sự, nói tiếng Hà Nhì và hứa sẽ dẹp thổ phỉ, sẽ bày cách cho chúng tôi làm ăn sinh sống.
Thoạt đầu, tôi cũng không tin, nhưng lời nói của người thanh niên ấy có sức thuyết phục ghê gớm. Tôi tự theo chú ấy xuống núi. Rồi cũng nhờ chú ấy bày cách làm nhà, làm rẫy, trồng ngô, định canh định cư. Ban đầu chỉ có vài hộ gia đình xuống núi. Dần dần lên đến vài chục hộ. Và bản được thành lập như thế. Ngày nào chú ấy cũng đến cùng một nhóm người, khuyên chúng tôi sống yên ổn một chỗ. Chú ấy dạy chúng tôi chăn nuôi, làm nương rẫy. Mãi sau này tôi mới biết họ là những chú bộ đội biên phòng, là người của Đảng, là người tốt”.Gặp cụ Khoa, 83 tuổi, người bản Su Sìn, cụ vẫn đỏ hoe đôi mắt khi nhắc đến người cán bộ ngày nào. Con trai cụ bây giờ đã trưởng thành, làm trưởng bản. Người sống cùng thời anh hùng Trần Văn Thọ không còn nhiều, nhưng trong tâm trí của họ, hình ảnh anh Thọ vẫn đọng mãi. Họ lại nhớ những ngày anh Thọ cuốc bộ cả nửa tháng trời đi qua những ngọn núi cao, những khu vực sâu, đến với người Hà Nhì, mang về cho họ những thứ để khai phá văn minh như dao, rựa, cây cỏ, con giống, để chăn nuôi tăng gia sản xuất. Đó là những ngày anh cùng ăn, cùng ở, cùng làm với người dân mà quên đi bản thân mình.
Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng mỗi lần nhớ về anh, các thế hệ người dân bản Hà Nhì vẫn còn tiếc thương, khâm phục. Câu chuyện cảm động về tấm lòng người Hà Nhì biết ơn bộ đội biên phòng đã theo chúng tôi về tận miền xuôi. Để rồi mỗi lần nhớ lại hình ảnh cụ Mứn, cụ Khoa, tôi lại thầm nghĩ, cuộc đời có những điều giản dị mà nghĩa tình đến thế.
Truyền thống và tấm lòng
Anh Vũ Kim Hùng, Chính trị viên phó đồn Biên phòng A Pa Chải cho biết: "Đại đa số người Hà Nhì sinh sống ở Mường Nhé, Điện Biên. Khắp các đồn biên phòng nơi đây, cán bộ chiến sĩ đều thầm cảm phục tấm lòng của người Hà Nhì biết ơn bộ đội biên phòng qua cách họ tôn thờ và tự tay nhặt đá đắp lên mộ những người lính biên phòng đã hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ biên cương Tổ quốc. Phó bí thư xã Leng Su Sìn Nguyễn Đình Lập cho biết: "Nhiều lần, Đảng, Nhà nước muốn di dời thi hài liệt sĩ Trần Văn Thọ về quê nhà tại nghĩa trang tỉnh Yên Bái, nhưng người dân Hà Nhì thương tiếc và nhớ anh nên sau nhiều lần vận động mới thực hiện được.Tuy vậy, mộ đá vẫn cứ được đắp và ngày càng cao hơn. Điều đó thể hiện lòng biết ơn của người Hà Nhì đối với những người đã cưu mang, giúp đỡ họ lúc khó khăn. Đó là một trong những truyền thống quý báu của người Hà Nhì. Hiện nay, trên những ngọn đồi cao, vẫn có những ngôi mộ đá được đắp đầy thêm lên. Đó là cách tri ân đặc biệt của dân tộc được mệnh danh là hiếu học nhất trong các dân tộc ít người ở Việt Nam đối với những anh bộ đội cụ Hồ đã vì họ mà nằm lại với đất trời biên cương".
Xem thêm >
Theo Dương Thu (Người Đưa Tin)
Du lịch, GO!
.JPG)
